بسیاری از پدیدههای اجتماعی را در سه سطح (خرد، میانه و کلان) میتوان بررسی کرد. هدف این نوشتار توصیف و تحلیل تکتک آسیبهای اجتماعی نیست، بلکه پاسخ به یک سوال در سطح کلان جامعه ایران است. زندگی مردم ایران در سطح یک واقعیت کلان به نام «جامعه ایران» در نظر گرفته میشود و سوال این است که چرا در این جامعه با «رشد فزاینده» آسیبهای اجتماعی روبهرو هستیم؟ مطالب این نوشته در دو فراز تقدیم میشود. اول به ذکر آمارهایی که تاییدکننده رشد فزاینده آسیبهای اجتماعی است، میپردازیم و در فراز دوم به عللی که این رشد فزاینده را توضیح میدهد اشاره میکنیم.
اندیشه های آلکسی دوتوکویل درباره جامعه فرانسه وآمریکای قرن نوزدهم یکی ازمنابع جدی برای فهم جامعه جدیداست. جامعه شناس برجسته ای چون ریمون آرون ،توکویل را از بنیانگذاران علم جامعه شناسی دانسته و شان اصلی این علم را فهم روندهای شکل دهنده جامعه جدیدمی داند.(آرون:۱۳۷۰).ریمون بودن،ازدیگر جامعه شناسان صاحب نفوذمعاصرنیزمعتقداست روندهایی که توکویل درصدوهفتادسال پیش تشخیص داده هنوزازروندهای جدی جامعه کنونی ماست.(بودن : ۱۳۸۳).این نوشته باطرح اندیشه توکویل سه هدف رادنبال می کند. اول،شکل گیری "قدرت اجتماعی"درجامعه جدیدرابه عنوان یکی ازروندهای اساسی که توکویل تشخیص داده است،توضیح می دهد.دوم،در جامعه جدیدبه چه شکل هایی این قدرت اجتماعی اعمال می شود.سوم داروی شفابخشی راکه توکویل برای مهارپیامدهای نامطلوب قدرت اجتماعی برمی شمردبرجسته می کند.
یکی از مجموعه های نهادی دوران مدرن شکل گیری تدریجی دولت- ملت (یا دولت ملی) در اروپای قرن ۱۹ و در سایر مناطق جهان در قرن بیستم است. روند پرفراز و نشیب شکل گیری دولت ملی با بحران های گوناگون روبه رو بوده و هست. یکی از این بحران ها چگونگی رویارویی دولت ملی با ناسیونالیسم قومی است.
